W jednym z naszych ostatnich poradników pisaliśmy o tym jak przygotować się na egzekucję komorniczą, a ponieważ 1 stycznia 2019 r. weszły w życie dwie nowe i ważne ustawy, uznaliśmy że warto przyjrzeć im się bliżej.
Jedną z poważniejszych zmian będzie konieczność nagrywania przez komornika czynności i będzie to niejako rewolucja oraz doskonale widoczna zmiana. Ustawodawca opisał to szczegółowo w Art. 8091kpc:
§ 1. Utrwalaniu za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk podlega przebieg następujących czynności egzekucyjnych dokonywanych przez komornika poza kancelarią:
1) z udziałem dłużnika zmierzające do ustalenia jego stanu majątkowego;
2) zajęcie ruchomości;
3) wykonanie postanowienia o oddaniu ruchomości pod dozór innej osobie niż dłużnik;
4) licytacja ruchomości z wyłączeniem licytacji elektronicznej;
5) licytacja nieruchomości, chyba że jej przebieg jest utrwalany w sposób określony w art. 972 § 2;
6) oględziny nieruchomości;
7) wprowadzenie w zarząd nieruchomości w trybie art. 933;
8) opróżnienie pomieszczeń z osób lub rzeczy;
9) wydanie ruchomości i nieruchomości;
10) wprowadzenie w posiadanie;
11) przymusowe otwarcie pomieszczenia;
12) przeszukanie mieszkania lub pomieszczenia gospodarczego dłużnika.
Komornik będzie zatem zmuszony do nagrywania wszystkich kluczowych czynności z udziałem dłużnika, które będzie prowadził poza kancelarią. Warto jednak pamiętać, że pomimo tego, że nagrywanie czynności komornika jest obowiązkowe, to dłużnik może w każdym momencie zażądać zaprzestania nagrywania:
§ 3 Komornik uprzedza osoby uczestniczące w czynności o utrwalaniu przebiegu czynności, o których mowa w § 1 i 2. Komornik przerywa utrwalanie przebiegu czynności w miejscu zamieszkania dłużnika lub osoby trzeciej, jeżeli dłużnik lub ta osoba sprzeciwiają się temu, o czym należy te osoby pouczyć (…).
Nie oznacza to jednak tego, że komornik przerwie swoje czynności. Będzie je prowadził dalej, ale już bez ich rejestrowania. Doprecyzowano także godziny pracy, w jakich komornik może wykonywać czynności służbowe po za kancelarią: to dni robocze, między godziną 7:00 a 21:00.
Kolejna ważna zmiana dotyczy zajęcia ruchomości. Nie będzie mógł on dokonać zajęcia majątku dłużnika, jeśli dostanie od niego dokument (może to być np. imienna faktura, umowa zakupu, itp.), który potwierdza, że zajęte przedmioty nie stanowią własności dłużnika. Rozszerzony został także katalog przedmiotów, które nie podlegają zajęciu o: odkurzacz, kuchenkę, pralkę, lodówkę, stół, krzesła i łóżka. W przypadku gdy komornik nie uwzględni tego dokumentu, dłużnikowi przysługuje wniesienia skargi na komornika do sądu rejonowego, właściwego ze względu na miejsce siedziby kancelarii komornika. Skarga może być wniesiona na urzędowym formularzu, który to druk komornik ma obowiązek doręczyć dłużnikowi przy pierwszej czynności. Jeśli komornik naruszy prawo, to sąd – w przypadku uwzględnienia skargi – może obciążyć komornika kosztami postępowania wywołanego skargą. Składając skargę należy wnieść opłatę w wysokości 100 zł, ale można wnosić o zwolnienie z tej opłaty. Na złożenie skargi mamy 7 dni od dokonania czynności, a samo pismo należy zwięźle uzasadnić i podpisać. Sąd powinien ją rozpatrzyć w ciągu tygodnia, a jeśli się nie zgodzimy z postanowieniem sądu, możemy złożyć zażalenie. Sąd może na wniosek dłużnika zawiesić lub wstrzymać w całości lub części postępowanie egzekucyjne (samo wniesienie skargi nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego, ani wykonania zaskarżonej czynności).
Przymusowe otwieranie mieszkania dłużnika, ma zaś odbywać się jedynie w obecności policji.
Koszty komornicze – od stycznia 2019 r. określane będą konkretną kwotą, a nie wyliczane proporcjonalnie do średniego wynagrodzenia. Najniższa opłata za czynności to kwota 150zł, a najwyższa opłata wyniesie 50 tys. zł. Będą one zależne m.in. od wysokości długu oraz nakładu pracy komornika. Jeśli dłużnik udowodni, że opłata stanowi dla niego zbyt duże obciążenie finansowe, może złożyć do sądu wniosek o jej obniżenie. Średnia opłata ma wynosić 10 proc. wartości ściągniętych pieniędzy, ale może być mniejsza i wynosić 5 proc. Dłużnik, który spłaci zobowiązanie w ciągu 30 dni od odebrania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, zapłaci stawkę 3 proc. Warto pamiętać, że im szybsza spłata długu, tym mniejsza opłata egzekucyjna.
Wszczęcie egzekucji nie pozbawia dłużnika prawa do dobrowolnej spłaty zadłużenia. Dług można spłacić bezpośrednio wierzycielowi lub przez komornika, a opłata egzekucyjna będzie w tej sytuacji taka sama.
Osoba, wobec której komornik podjął czynności, może zapoznać się z aktami postępowania egzekucyjnego, a jeśli ma zastrzeżenia do pracy komornika, może go zmienić. Może też zaskarżyć każde zaniechanie dokonania czynności – gdy komornik nie podejmuje działania pomimo, że ma taki obowiązek – np. nie zakończył postępowania egzekucyjnego, choć dłużnik spłacił należność.
Zmiany w egzekucji komorniczej – Nasza opinia
W mojej ocenie, wprowadzone zmiany trzeba ocenić pozytywnie. Nie tylko upraszczają procedurę, czynią ją bardziej przejrzystą, ale także zachęcają do szybszego regulowania zasądzonych należności.
W trakcie postępowań egzekucyjnych dochodzi czasem do nadużywania przez organ egzekucyjny swojej pozycji. Przejawia się to poprzez nadmierne nękanie dłużnika, zajmowanie majątku należącego do osób trzecich bądź przez ustalanie niebotycznych i nieadekwatnych do wykonanych czynności opłat egzekucyjnych. Nagminna jest niestety nieznajomość prawa i doprowadzanie do przewlekłości postępowania – w szczególności jeśli komornik ma umorzyć postępowanie egzekucyjne na wniosek dłużnika i obciążyć wierzyciela kosztami egzekucji z uwagi na jej niecelowość (w wyniku uchylenia tytułu wykonawczego).
Nagrywanie czynności egzekucyjnych zapewni większą ich transparentność.
Bardzo istotną zmianą jest również możliwość wykazania, iż dany przedmiot nie jest własnością dłużnika. Bardzo często dochodzi bowiem do sytuacji, w których komornik zajmuje wszystkie wartościowe ruchomości w miejscu przebywania lub rzekomego przebywania dłużnika, co prowadzi do niepotrzebnego wszczynania postępowań mających na celu wyłączenie ruchomości spod zajęcia przez ich prawowitych właścicieli, narażając ich na stres, koszty i niepotrzebnie angażując ich w sprawy, które ich nie dotyczą.
Wreszcie dojdzie do zmniejszenia opłat egzekucyjnych, przez które wysokość zobowiązania znacznie się zwiększała. Spotykaliśmy się z kosztami egzekucyjnymi rzędu 100 000zł, co nie powinno mieć miejsca.
Z powyższego wynika, że czeka nas wiele istotnych zmian. Jak zawsze – życie zweryfikuje, czy zakres wprowadzonych zmian był właściwy. Pamiętajcie jednak, żeby napisać do nas przez FORMULARZ KONTAKTOWY jeżeli dowiecie się o egzekucji dopiero od komornika (brak wcześniejszej informacji o sądowym nakazie zapłaty) lub gdy tytułem wykonawczym jest bankowy tytuł egzekucyjny. Po analizie akt może się okazać, że pomożemy Wam pozbyć się nie tylko komornika, lecz nawet całego zadłużenia.
