Od 2016 roku jest możliwość wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego pod nadzorem sądu. Głównymi korzyściami jakie daje postępowanie restrukturyzacyjne jest przykładowo możliwość redukcji zadłużenia, całkowite umorzenie naliczonych odsetek, zawieszenie prowadzonych przez wierzycieli egzekucji komorniczych czy też zmiana terminów spłaty zobowiązań. Nie bez znaczenia pozostaje to, że w trakcie trwania postępowania, dłużnik nie musi regulować płatności na poczet zobowiązań, które będą objęte układem. Zakres ochrony i dostępnych narzędzi uzależniony jest od rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego.

Rodzaje postępowań

Przepisy ustawy Prawo Restrukturyzacyjne umożliwiają przedsiębiorcy przeprowadzenie restrukturyzacji w cztery różne sposoby. Dłużnik, który jest niewypłacalny bądź zagrożony niewypłacalnością ma do wyboru:

• postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU),
• przyspieszone postępowanie układowe (PPU),
• postępowanie układowe (PU),
• postępowanie sanacyjne (PS).

Sposób, w jaki zostanie przeprowadzone postępowanie restrukturyzacyjne, zależy od przyjętej procedury. Każda z wyżej wskazanych procedur jest nieco odmienna względem pozostałych i dedykowana do różnego stopnia skomplikowania sytuacji dłużnika. Rozpoczęcie procesu restrukturyzacji przez przedsiębiorcę, który jest niewypłacalny lub zagrożony niewypłacalnością daje możliwość zawarcia układu z wierzycielami. Co istotne w czasie takiego postępowania podmiot będący dłużnikiem nie zaspokaja wierzycieli, którzy są objęci układem z mocy prawa. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego daje dłużnikowi czas zaplanowanie i podjęcie działań naprawczych, które pozwolą mu wyjść na prostą.

• Układ co do zasady, z pewnymi wyjątkami, obejmuje wszystkich wierzycieli. Układem nie są objęci:
• wierzyciele posiadający zabezpieczenie rzeczowe na majątku dłużnika. W tym przypadku wierzyciel musi wyrazić zgodę na objęcie go układem.
• wierzytelności z tytułu rat leasingu operacyjnego (raty po otwarciu postępowania trzeba regulować na bieżąco),
• wszelkie wierzytelności powstałe po otwarciu postępowania. Przykładowo będą to  opłaty z tytułu najmu, składki ZUS i podatki.
• zobowiązania z tytułu niewypłaconych wynagrodzeń wynikających ze stosunku pracy,
• wierzytelności alimentacyjne,
• wierzytelności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez pracownika (wszelkie pozostałe wierzytelności ZUS nie mogą być zredukowane poprzez przyjęcie układu – istnieje jedynie możliwość odroczenia terminu płatności bądź rozłożenie na raty)

Postępowanie restrukturyzacyjne – kryteria wyboru odpowiedniej procedury

Przedsiębiorca decydując się na postępowanie restrukturyzacyjne powinien gruntownie  przeanalizować swoją sytuację. Wybór odpowiedniej procedury restrukturyzacyjnej zależny jest od kilku czynników. Głównie chodzi o zakres działań ochronnych i naprawczych, które powinny być podjęte. W związku z tym przedsiębiorca na etapie wyboru rodzaju postępowania powinien wziąć pod wzgląd poniższe kwestie:

• ochrona przed egzekucją na etapie przed otwarciem postępowania,
• ochrona przed egzekucją po otwarciu postępowania,
• posiadany majątek,
• zachowanie zarządu nad firmą,
• czas trwania postępowania oraz koszty z tym związane,
• odstąpienie od toksycznych umów – bez kar umownych,
• ochrona przed wypowiadaniem umów przez kontrahentów,
• wizerunek firmy – przykładowo otwarcie sanacji nie wpływa zbyt dobrze na wizerunek przedsiębiorcy,
• liczba wierzycieli z zabezpieczeniem rzeczowym typu hipoteka bądź zastaw.

ZOBACZ TAKŻE: Upadłość przedsiębiorcy prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą

Charakterystyka poszczególnych postępowań restrukturyzacyjnych

Postępowanie o zatwierdzenie układu

Jest to obecnie najmniej popularne postępowanie. Wynika to przede wszystkim z braku ochrony przed egzekucją komorniczą. Postępowanie o zatwierdzenie układu polega na zasadzie samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez przedsiębiorcę. W znacznym stopniu procedurę przeprowadza się bez udziału sądu. Rolą sądu jest wyłącznie zatwierdzenie przyjętego układu. Postępowanie o zatwierdzenie układu dedykowane jest wyłącznie w sytuacjach, gdy suma wierzytelności spornych nie przekracza 15% łącznych wierzytelności uprawniających do głosowania. W związku z tym podmiot prowadzący takie postępowanie nie powinien mieć zbyt dużych zastrzeżeń wobec wysokości swoich zobowiązań. Pomimo braku ochrony przed egzekucją można dostrzec pewne zalety tego rodzaju postępowania.  Będzie to utrzymanie w pełni zarządu nad przedsiębiorstwem oraz możliwość zawarcia układu częściowego z głównymi wierzycielami przedsiębiorcy. Nie bez znaczenia jest kwestia wizerunkowa. Rozpoczęcie postępowania restrukturyzacyjnego powoduje, że do nazwy firmy dodaje się zwrot ‘w restrukturyzacji’. Może to wpływać na ograniczenie zaufania ze strony kontrahentów. W postepowaniu o zatwierdzenie układu zwrotu „w restrukturyzacji” nie dodaje się.

Przyspieszone postępowanie układowe

Przyspieszone postępowanie układowe to drugi rodzaj procedury stosowanej w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Podobnie jak w przypadku PZU również tutaj suma wierzytelności spornych nie może być wyższa niż 15% sumy wszystkich wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Różnica polega na tym, że w przyspieszonym postępowaniu układowym dłużnik zyskuje ochronę przed egzekucją, która obowiązuje od chwili otwarcia postępowania. Poza tym kontrahenci nie mogą wypowiadać umów, które są ważne dla działalności dłużnika. Dłużnik po otwarciu postępowania nie reguluje świadczeń, które są objęte układem, czyli tych powstałych przed rozpoczęciem postępowania. Inną zaletą jest szybkość jego przeprowadzania. Przeważnie zakończenie postępowania restrukturyzacyjnego w tym przypadku następuje przed rokiem. Większa ochrona pociąga za sobą konsekwencje w postaci ograniczenia w zarządzie przedsiębiorstwem. Dłużnik musi posiadać zgodę nadzorcy sądowego do tego, aby dokonać czynności przekraczających zwykły zarząd. Warto podkreślić, że dla poszczególnych przedsiębiorców czynności te będą kształtowały się w nieco odmienny sposób. W związku z tym powinny zostać one określone przez nadzorcę sądowego od razu po rozpoczęciu postępowania. Nadmienić należy, że w tym wariancie możliwe jest również zawieranie układu częściowego. Wierzyciele zabezpieczeni rzeczowo mają możliwość kontynuowania prowadzonej egzekucji komorniczej. Do zawieszenia egzekucji komorniczej prowadzonej przez wierzyciela rzeczowego może dojść maksymalnie na trzy miesiące.

Postępowanie układowe

Postępowanie układowe jest zbliżone do przyspieszonego postępowania układowego. Wskazuje się na różnicę, która polega na uzyskaniu zabezpieczenia przed egzekucją komorniczą już na etapie rozpoznawania wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Dzięki temu może dojść do zawieszenia egzekucji już przed rozpoczęciem postępowania. Można także uchylić zajęcia rachunków bankowych. Dłużnik musi uprawdopodobnić możliwość regulowania bieżących kosztów postępowania. To postępowanie trwa dłużej niż przyspieszone postępowanie układowe. Wynika to z tego, że możliwe jest prowadzenie sporów z wierzycielami na etapie sporządzania spisu wierzytelności.

Postępowanie sanacyjne

Ostatnim rodzajem postępowania restrukturyzacyjnego jest postępowanie sanacyjne. W tym wariancie dłużnik zyskuje największą ochronę. Jednakże w zamian za ochronę traci on zarząd nad majątkiem przedsiębiorstwa. Poza tym konieczne jest uprawdopodobnienie możliwości regulowania bieżących kosztów postępowania. Tego rodzaju postępowanie najczęściej adresowane jest dla przedsiębiorstw znajdujących się na zaawansowanym etapie niewypłacalności. Wymienia się różne zalety postępowania sanacyjnego. Jedną z nich jest to, że wierzyciele nie mogą prowadzić postępowania egzekucyjnego. Odnosi się to również do wierzycieli z zabezpieczeniem rzeczowym. Przedsiębiorca zyskuje również możliwość odstąpienia od umów, które są dla niego nierentowne – bez ponoszenia kary umownej. Natomiast wadą tego postępowania jest jego koszt, a także utrata kontroli nad firmą.

Podsumowanie

Bez względu na rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego dla przedsiębiorcy liczy się czas. Im szybciej podejmie on decyzję o jego rozpoczęciu, tym ma większe szanse na uniknięcie upadłości. Decyzja związana z wyborem rodzaju postępowania wiąże się z zakresem ochrony potrzebnej przedsiębiorcy oraz działań koniecznych do uzdrowienia kondycji przedsiębiorstwa. W przypadku pojawienia się kłopotów z wypłacalnością zalecamy podejmować działania bezzwłocznie. Jeśli chcesz dokładnie omówić możliwości wynikające z Prawa restrukturyzacyjnego to zapraszamy do kontaktu. Dokonamy analizy Twojej sytuacji oraz doradzimy który rodzaj postępowania restrukturyzacyjnego jest dla Ciebie najlepszy.